Тұлғаның өзін-өзі анықтау теориясы негізінде бітірушілер мотивациясының түрлерін зерттеу
DOI:
https://doi.org/10.32523/3080-1710-2025-151-2-332-347Кілт сөздер:
педагогика, психология, тұлғаның өзін-өзі анықтауы, білім беруАңдатпа
Мақалада оқушылардың мотивациясын талдау үшін тұлғаның өзін-өзі анықтау теориясын қолдану мүмкіндігі қарастырылады. Мотивацияның әртүрлі түрлері оқушылардың іс-әрекеттеріне және олардың нәтижелеріне қалай әсер ететінін көрсететін нақты жағдайлардағы мінез-құлықтың әртүрлі мысалдары келтірілген. Тұлғаның өзін-өзі анықтауы-бұл адамның өзін-өзі жүзеге асыруына, кәсіби таңдауына және жалпы әл-ауқатына айтарлықтай әсер ететін негізгі процесс. Бұл процесті өмірдің алғашқы кезеңдерінде дамыту өте маңызды, өйткені мектеп түлегі қабылдаған шешім оның болашағын анықтайды. Жасөспірімдердің мотивациясын түсіну педагогикалық практикада маңызды рөл атқарады. Бұл олардың тиімділігін арттыру үшін білім беру бағдарламаларын түзетуге, жақсы нәтижелерге қол жеткізуге бағытталған тәрбие жұмысын құруға, сондай-ақ оқушыларға дамудың ең қолайлы бағытын таңдауға көмектесуге мүмкіндік береді. Өзін-өзі анықтау теориясының құралдарын қолдана отырып, зерттеуді жасөспірімдердің ішкі қажеттіліктерін анықтайтын және олардың мотивациясына және сайып келгенде, жеке өзін-өзі анықтауды қалыптастыру процесіне әсер ететін сыртқы жағдайларды талдайтын етіп құруға болады. Жеке тұлғаның өзін-өзі анықтау процесін терең түсіну мұғалімдерге жасөспірімдерді саналы түрде мамандық таңдауға және өзін-өзі жүзеге асыру жолына бағыттауға ғана емес, сонымен қатар жас дағдарыстары мен қиын өмірлік жағдайларды жеңуге қолдау көрсетуге мүмкіндік береді.






